by Olga Łata-Irzyniec

Podatki25 marca 20210 comments

Podatek od sprzedaży detalicznej 16 marca 2021 r. uznany przez TSUE za zgody z prawem unijnym

Szanowni Państwo,

Podatek od sprzedaży detalicznej został wprowadzony do polskiego porządku prawnego ustawą z dnia 6 lipca 2016 r. o podatku od sprzedaży detalicznej (dalej: Ustawa), której przepisy do stycznia 2021 pozostawały zawieszone ze względu na spór przed Sądem Unii Europejskiej pomiędzy Polską a Komisją Europejską (KE). Komisja Europejska uznała podatek od sprzedaży detalicznej za pomoc państwa względem małych przedsiębiorców niezgodną z zasadami rynku wewnętrznego Unii Europejskiej i w konsekwencji nakazała władzom polskim niezwłoczne zawieszenie stosowania przepisów uchwalonej ustawy.

Zgodnie z przepisami Ustawy, sprzedaż detaliczna obejmuje dokonywanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w ramach działalności gospodarczej zbywcy, odpłatnego zbywania towarów konsumentom na podstawie umowy zawartej zarówno w lokalu jak i poza lokalem przedsiębiorstwa, także w przypadku, gdy zbywaniu towaru towarzyszy świadczenie usługi odrębnie niezaewidencjonowanej (art. 3 pkt. 5 Ustawy). Podstawę opodatkowania stanowi osiągnięta w danym miesiącu nadwyżka przychodów ze sprzedaży detalicznej ponad kwotę 17 000 000 zł.  Zgodnie z art. 8 Ustawy, z chwilą osiągnięcia w danym miesiącu przychodu przekraczającego 17 000 000 zł powstaje obowiązek podatkowy, który dotyczy przychodu powyżej tej kwoty osiągniętego od tej chwili do końca miesiąca. Ustawa ustanawia dwie stawki podatku: 0,8% w części, w jakiej podstawa opodatkowania nie przekracza kwoty 170 000 000 zł oraz 1,4% w części, w jakiej podstawa opodatkowania przekracza kwotę 170 000 000 zł.

Formalne postępowanie wyjaśniające przeciwko Polsce zostało wszczęte przez Komisję Europejską decyzją z dnia 19 września 2016 r. (decyzja o wszczęciu postępowania), a następnie zakończone decyzją z dnia 30 czerwca 2017 r. (decyzja końcowa), w której uznano, że podatek od sprzedaży detalicznej jako podatek progresywny stanowi pomoc państwa niezgodną z rynkiem wewnętrznym UE. Komisja uznała, że wskutek uchwalenia ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej, przedsiębiorstwa osiągające niższe przychody były korzystniej traktowane na gruncie podatkowym w porównaniu z innymi przedsiębiorstwami zobowiązanymi do zapłaty tego podatku. Komisja wskazała też, że rezygnacja z równego opodatkowania skutkuje przeniesieniem zasobów państwowych na rzecz przedsiębiorstw, którzy płacą podatki wg mniejszej stawki.

Rząd polski zgodnie z nakazem Komisji zawiesił stosowanie przepisów ustawy, równolegle wnosząc do Sądu skargę o stwierdzenie nieważności decyzji o wszczęciu postępowania.

W decyzji końcowej Komisja argumentowała, że przedsiębiorcy działający w strukturze franczyzy będą uprzywilejowani względem zintegrowanych struktur dystrybucji, gdyż przychód dzieli się na wszystkich franczyzobiorców, a w strukturach zintegrowanych przychód ustala się w ujęciu globalnym.

Rząd Polski w dniu 13 września 2017 r. wniósł skargę o stwierdzenie nieważności decyzji końcowej, wskazując, że podatek od sprzedaży detalicznej „służy podwójnemu celowi, jakim jest zapewnienie państwu wpływów podatkowych i jednocześnie sprawiedliwe rozłożenie obciążeń podatkowych pomiędzy podatników stosownie do ich zdolności świadczenia, zgodnie z logiką redystrybucji, co również będzie się przyczyniać do zapewnienia wpływów podatkowych”.

W wyroku z 16 maja 2019 r. Sąd stwierdził nieważność decyzji wszczynającej postępowanie oraz decyzji końcowej Komisji ze względu na istnienie błędu w kwalifikacji prawnej podatku od sprzedaży detalicznej jako pomocy państwa. Jednocześnie Sąd stwierdził nieważność zawartego w pierwszej decyzji nakazu zawieszenia stosowania stawek podatku od sprzedaży detalicznej, ponieważ taki nakaz zakłada, że środek państwowy, którego on dotyczy, został słusznie zakwalifikowany jako nowa niezgodna z prawem pomoc, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca. Sąd uwzględnił więc obie skargi wniesione przez Rzeczpospolitą Polskę i obciążył Komisję kosztami poniesionymi przez Polskę.

W odpowiedzi Komisja Europejska wniosła odwołanie od wyroku Sądu do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). W wyroku z dnia 16 marca 2021r. TSUE podzielił argumentację Sądu i w całości oddalił odwołanie stwierdzając, że „Komisja nie wykazała, że ten progresywny charakter stawek, przyjęty przez polskiego ustawodawcę przy skorzystaniu z uprawnień dyskrecjonalnych przysługujących mu w ramach jego autonomii podatkowej, został pomyślany w sposób oczywiście dyskryminujący w celu obejścia wymogów wynikających z prawa Unii w dziedzinie pomocy państwa.” Tym samym Trybunał uznał polski podatek od sprzedaży detalicznej za zgodny z unijnymi zasadami rynku wewnętrznego.

W konsekwencji powyższego wyroku przepisy Ustawy, jako zgodne z prawem UE, stosuje się do przychodów ze sprzedaży detalicznej osiągniętych od 1 stycznia 2021 r. Od tej daty podatnicy – sprzedawcy detaliczni – zobowiązani są do uiszczania podatku od sprzedaży detalicznej odpowiednio w wysokości 0,8% lub 1,4% nadwyżki przychodów ze sprzedaży detalicznej ponad kwotę 17 000 000 zł.

Podatnicy zobowiązani są, bez wezwania właściwego organu podatkowego, do składania deklaracji podatkowych oraz obliczania i wpłacania podatku od sprzedaży detalicznej za miesięczne okresy rozliczeniowe, w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego podatek dotyczy.

W razie pytań lub wątpliwości, zachęcamy Państwa do kontaktu z naszymi specjalistami.

Z wyrazami szacunku,

Zespół KBZ