Informacja prawna dotycząca szczegółowych rozwiązań pakietu antykryzysowego – tzw. Tarcza 4.0

Uprzejmie informujemy, że ustawa o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw czyli tzw. Tarcza 4.0 została uchwalona przez Sejm i przedstawiona do podpisu Prezydentowi.

 

Szanowni Państwo,

Poniżej przedstawiamy najważniejsze rozwiązania zawarte w Tarczy 4.0. Większość przepisów ustawy wejdzie w życie z dniem następującym po dniu jej ogłoszenia.

A. Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne.

1. Tarcza wprowadza możliwość przeprowadzenia zmodyfikowanego postępowania o zatwierdzenie układu, które może zostać przeprowadzone do dnia 30 czerwca 2021 r.
   
2. Przedsiębiorca może jednorazowo, po zawarciu z doradcą restrukturyzacyjnym umowy o sprawowanie nadzoru, obwieścić w Monitorze Sądowym i Gospodarczym o otwarciu postępowania o zatwierdzenie układu. O dokonaniu obwieszczenia nadzorca układu zawiadamia sąd właściwy do zatwierdzenia układu.
   
3. Z dniem dokonania obwieszczenia postępowania egzekucyjne dotyczące wierzytelności objętej z mocy prawa układem, wszczęte przed dniem otwarcia postępowania, ulegają zawieszeniu, a wszczęcie nowych postępowań egzekucyjnych jest niedopuszczalne. Wyłączona zostanie możliwość wypowiedzenia przez wierzycieli kluczowych umów, takich jak umowa najmu, pożyczki, leasingu, gwarancji czy rachunku bankowego.
   
4. Otwarcie tego typu postępowania nie wymaga oczekiwania na żadną decyzję sądu, jednakże na wniosek wierzyciela, dłużnika lub nadzorcy układu sąd uchyla skutki obwieszczenia, jeżeli prowadzą one do pokrzywdzenia wierzycieli. W okresie trwania postępowania dłużnik może dokonywać wyłącznie czynności zwykłego zarządu, a na czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu wymagana jest zgoda nadzorcy układu.
   
5. W związku z istotnymi ograniczeniami dla działań wierzycieli, postępowanie może trwać maksymalnie 4 miesiące od chwili dokonania obwieszczenia. W przypadku gdy do sądu nie wpłynie w terminie 4 miesięcy wniosek o zatwierdzenie układu, postępowanie jest umarzane.

B. Prawo umów

1. Dopłaty do oprocentowania kredytów przedsiębiorców

Dopłaty będą stosowane do udzielonych przedsiębiorcom kredytów obrotowych odnawialnych i nieodnawialnych, udzielanych w złotych, w celu zapewnienia płynności finansowej, w szczególności krótkoterminowej i średnioterminowej, utraconej lub zagrożonej utratą w związku z konsekwencjami rozprzestrzeniania się COVID. W Banku Gospodarstwa Krajowego utworzony zostanie Fundusz Dopłat do Oprocentowania, z którego finansowane będą dopłaty do kredytów. Kredytów z dopłatą będę udzielać te banki, które podpiszą z BGK stosowną umowę. Dopłaty będą mogły wynosić maksymalnie 2 punkty procentowe odsetek w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw oraz 1 punkt procentowy w przypadku firm dużych.

2. „Wakacje kredytowe”

Kredytobiorca będzie mógł złożyć do kredytodawcy wniosek o zawieszenie wykonania umowy o kredyt konsumencki lub kredyt hipoteczny na okres do 3 miesięcy. Zawieszenie wykonania umowy przysługuje kredytobiorcy, który po dniu 13 marca 2020 r. utracił pracę lub inne główne źródło dochodu. W przypadku, w którym stroną umowy jest więcej niż jeden kredytobiorca, dla spełnienia powyższego warunku wystarczy utrata pracy lub innego głównego źródła dochodu przez jednego z nich. W okresie zawieszenia wykonywania umowy kredytobiorca nie jest zobowiązany do dokonywania płatności wynikających z umowy, z wyjątkiem opłat z tytułu ubezpieczeń.

3. Zmiana w ustawie o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Zmieniono art. 5, zgodnie z którym, jeżeli strony transakcji handlowej, z wyłączeniem podmiotu publicznego będącego podmiotem leczniczym, przewidziały w umowie termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, wierzyciel, który nie jest dużym przedsiębiorcą, może żądać odsetek ustawowych po upływie 30 dni, liczonych od dnia spełnienia swojego świadczenia i doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi, do dnia zapłaty, ale nie dłużej niż do dnia wymagalności
świadczenia pieniężnego.

Dotychczas, odsetek po upływie 30 dni mógł żądać również duży przedsiębiorca.

C. Prawo pracy

1. Obniżenie wymiaru czasu pracy i wynagrodzenia pracownika na skutek przestoju.

Pracodawca, u którego nastąpił spadek przychodów ze sprzedaży towarów lub usług w następstwie wystąpienia COVID-19 i w związku z tym wystąpił istotny wzrost obciążenia funduszu wynagrodzeń, może:

• obniżyć wymiar czasu pracy pracownika maksymalnie o 20%, nie więcej niż do 0,5 etatu z zastrzeżeniem, że wynagrodzenie nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę ustalane na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę;
• objąć pracownika przestojem ekonomicznym z zastrzeżeniem, że pracownikowi objętemu przestojem ekonomicznym pracodawca wypłaca wynagrodzenie obniżone nie więcej niż o 50%, nie niższe jednak niż w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Istotny wzrost obciążeń funduszu wynagrodzeń oznaczać ma wzrost ilorazu dwóch wartości:

• kosztów wynagrodzeń pracowników z uwzględnieniem składek społecznych leżących po stronie pracodawcy oraz
• przychodów ze sprzedaży towarów i usług.

Zarówno obniżenie czasu pracy, jak i objęcie przestojem ekonomicznym może obowiązywać w okresie maksymalnie do 6 miesięcy od odnotowania w firmie znaczącego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń lub maksymalnie do 12 miesięcy od momentu odwołania stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego.

Warunki i tryb wykonywania pracy w okresie przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy ustala się w porozumieniu z przedstawicielami pracowników.

Obniżenie czasu pracy albo objęcie pracownika przestojem ekonomicznym, nie wyklucza możliwości złożenia wniosku o dofinansowanie, o którym mowa w art. 15g ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.

2. Urlopy bez zgody pracowników.

Pracodawca może udzielić pracownikowi urlopu wypoczynkowego niewykorzystanego przez pracownika w poprzednich latach kalendarzowych, w wymiarze do 30 dni urlopu, w terminie przez siebie wskazanym, bez uzyskania zgody pracownika i z pominięciem planu urlopów.

3. Ograniczenie wysokości niektórych świadczeń

Wysokość odprawy, odszkodowania lub innego świadczenia pieniężnego wypłacanego przez pracodawcę pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę, jeżeli przepisy przewidują obowiązek wypłacenia ww. świadczenia, nie może przekroczyć dziesięciokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalanego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę

4. Doprecyzowanie zasad pracy zdalnej

Wykonywanie pracy zdalnej będzie mogło zostać polecone, jeżeli pracownik ma umiejętności i możliwości techniczne oraz lokalowe do wykonywania takiej pracy i pozwala na to rodzaj pracy. Pracodawca
zapewnia środki i materiały do pracy zdalnej. Na polecenie pracodawcy, pracownik ma obowiązek prowadzić ewidencję wykonanych czynności, uwzględniającą w szczególności opis tych czynności, a także datę oraz czas ich wykonania. Pracodawca może w każdym czasie cofnąć polecenie wykonywania pracy zdalnej.

5. Możliwość wypowiedzenia umowy o zakazie konkurencji

Strony, na rzecz których ustanowiono zakaz działalności konkurencyjnej w umowie o zakazie konkurencji obowiązującej po ustaniu stosunku pracy, umowy agencyjnej, umowy zlecenia, albo umowy o dzieło, będą ją mogły wypowiedzieć z zachowaniem terminu 7 dni. Uprawnienie to przysługuje wyłącznie stronie, na rzecz której taki zakaz został ustanowiony, tj. pracodawcy, dającemu zlecenie, zamawiającemu.

6. Zawieszenie niektórych obowiązków dot. Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, w przypadku wystąpienia u pracodawcy spadku obrotów gospodarczych, lub istotnego wzrostu obciążenia funduszu wynagrodzeń, pracodawca może zawiesić obowiązki:

• tworzenia lub funkcjonowania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych,
• dokonywania odpisu podstawowego,
• wypłaty świadczeń urlopowych.

Jeżeli u pracodawcy działają organizacje związkowe, zawieszenie obowiązków następuje w porozumieniu z tymi organizacjami związkowymi.

Możliwe będzie dokonywanie odpisów na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych w wysokości ustawowej, pomimo ustalenia wyższej wysokości odpisów w postanowieniach układów zbiorowych pracy lub regulaminów wynagradzania.

7. Wsparcie z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

Pracodawcy, u których wystąpił spadek obrotów, będą mogli zwrócić się z wnioskiem o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy, o wypłatę ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych świadczeń także na dofinansowanie wynagrodzenia pracowników nie objętych przestojem wynikającym z Kodeksu pracy, przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy w następnie wystąpienia COVID-19. Wynagrodzenia pracowników, są dofinansowywane ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych do wysokości połowy tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

D. Prawo podatkowe

1. Zmiany w ustawach o podatku dochodowym od osób fizycznych i o podatku dochodowym od osób prawnych

• Osoby fizyczne i prawne mają możliwość odliczenia od podstawy opodatkowania darowizny dla domów matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, noclegowni, schronisk dla osób bezdomnych, ośrodków wsparcia, rodzinnych domów pomocy oraz domów pomocy społecznej przekazanej od dnia 1 stycznia 2020 r. do dnia 30 września w 2020 r. na przeciwdziałanie COVID-19;
  
• Podatnicy mogą również od podstawy obliczenia podatku odliczyć darowizny rzeczowe, których przedmiotem są komputery przenośne będące laptopami lub tabletami przekazane od dnia 1 stycznia 2020 r. do dnia 30 września 2020 r. organom prowadzącym placówki oświatowe lub organizacjom, o których mowa w art. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego;
  
• Podatnicy, którzy ponieśli negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu COVID-19, będą mogli zmniejszyć dochód stanowiący podstawę obliczenia zaliczki na podatek dochodowy w 2020 r. począwszy od okresu rozliczeniowego, w którym upłynęło 30 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie, do okresu rozliczeniowego, w którym wierzytelność została uregulowana lub zbyta;

• Podatnicy, którzy na 2020 r. wybrali uproszczoną formę wpłacania zaliczek, mogą zmniejszyć zaliczkę należną za miesiąc, w którym upłynęło 30 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub w umowie, do okresu, w którym wierzytelność została uregulowana lub zbyta o 17% lub 19% wartości wierzytelności w przypadku osób fizycznych lub o 9% lub 19% wartości wierzytelności w przypadku osób prawnych. Możliwość ta zaistnieje względem podatników, którzy ponieśli negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu COVID-19

Podatnicy, którzy dokonali zmniejszeń, o których mowa powyżej, obowiązani są do zwiększenia o dokonane odliczenie zaliczki należnej za miesiąc, w którym wierzytelność została uregulowana lub zbyta.

2. Terminy raportowania schematów podatkowych

Terminy raportowania schematów podatkowych nie rozpoczynają się, a rozpoczęte podlegają zawieszeniu od 31 marca 2020 r. do 30. dnia następującego po dniu odwołania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19, przy czym w przypadku schematu podatkowego transgranicznego nie dłużej niż do dnia 30 czerwca 2020 r.

3. Przedłużenie ważności certyfikatu rezydencji podatkowej

W przypadku certyfikatu rezydencji podatkowej niezawierającego okresu jego ważności, w odniesieniu do którego okres kolejnych dwunastu miesięcy upływa w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19, płatnik przy poborze podatku uwzględnia ten certyfikat przed okres obowiązywania tych stanów oraz przez okres 2 miesięcy po ich odwołaniu.

4. Informacje dot. cen transferowych

Termin do złożenia informacji o cenach transferowych oraz termin do złożenia oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych przedłuża się:
1) do dnia 31 grudnia 2020 r. – w przypadku gdy termin ten upływa w okresie od dnia 31 marca 2020 r. do dnia 30 września 2020 r.;
2) o 3 miesiące – w przypadku gdy termin ten upływa w okresie od 1 października 2020 r. do 31 stycznia 2021 r.

E. Prawo zamówień publicznych

1. Zniesienie obowiązku żądania wadium

Ustawa znosi obowiązek żądania wadium w przetargach powyżej progów unijnych. Zamawiający od tej pory ma jedynie możliwość, a nie obowiązek żądania wniesienia wadium.

2. Ogłoszenia przez stronę internetową

Po zmianach wprowadzonych Tarczą 4.0 zamawiający będzie wszczynał postępowanie w trybie przetargu nieograniczonego, zamieszczając ogłoszenie o zamówieniu wyłącznie na stronie internetowej.

3. Zmiany umowy

Zamawiający po stwierdzeniu zaistnienia okoliczności związanych z COVID 19 mających wpływ na należyte wykonanie umowy, w uzgodnieniu z wykonawcą ma obowiązek dokonania zmiany umowy, co ma umożliwić wykonawcy należyte wykonanie zobowiązania. Zmiana umowy będzie mogła dotyczyć w szczególności terminu wykonania umowy, sposobu wykonania umowy, zakresu świadczeń stron, czasowego zawieszenia wykonania umowy. W przypadku zaś możliwości zaistnienia wpływu na wykonanie umowy, zamawiający i wykonawca mają możliwość lecz nie obowiązek dokonania zmiany umowy. Nie obowiązują wówczas postanowienia umowne przewidujące brak możliwości ingerencji w treść umowy.

4. Zakaz dokonywania potrąceń

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii i przez 90 dni od dnia odwołania stanu, który obowiązywał jako ostatni, zamawiający nie może potrącić kary umownej zastrzeżonej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy z wynagrodzenia wykonawcy. Nie może również dochodzić zaspokojenia z zabezpieczenia należytego wykonania umowy, o ile zdarzenie w związku z którym zastrzeżono karę nastąpiło w okresie epidemii.

5. Obowiązek wypłaty wynagrodzenia w częściach lub udzielenie zaliczki

Zamawiający ma obowiązek zapłacić wynagrodzenie wykonawcom w transzach, po wykonaniu części umowy w sprawie zamówienia publicznego lub udzielić zaliczki na poczet wykonania zamówienia, w przypadku umów w sprawie zamówienia publicznego zawieranych na okres dłuższy niż 12 miesięcy. Zaliczka nie może być niższa niż 5% umówionego wynagrodzenia, z kolei w przypadku wypłaty wynagrodzenia w częściach, ostatnia część nie może wynosić więcej niż 50% wynagrodzenia należnego wykonawcy.

6. Niższe zabezpieczenie wykonania umowy

Zabezpieczenie należytego wykonania umowy ustala się w wysokości nieprzekraczającej 5% ceny całkowitej podanej w ofercie albo maksymalnej wartości nominalnej zobowiązania zamawiającego wynikającego z umowy. Dotychczas było to 10%. Ustalenie zabezpieczenia na wyższym poziomie, jednak w dalszym ciągu nie wyższym niż 10% może nastąpić jedynie jeżeli jest to uzasadnione przedmiotem zamówienia lub wystąpieniem ryzyka związanego z realizacją zamówienia, co zamawiający ma obowiązek opisać w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.

F. Pomoc publiczna

1. Mikropożyczka

Znowelizowane zostały przepisy o mikropożyczce. Przedsiębiorca korzystający z mikropożyczki nie musi składać wniosku o jej umorzenie. Pożyczka wraz z odsetkami podlega automatycznemu umorzeniu, pod warunkiem, że mikroprzedsiębiorca będzie prowadził działalność gospodarczą przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki.

W razie jakichkolwiek pytań́ lub wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji.

Z wyrazami szacunku, Zespół KBZ Żuradzka & Wspólnicy