by Olga Łata-Irzyniec

Prawo gospodarcze28 maja 20250 comments

Twoje prawa na rynku UE – jak chronić się przed nieuczciwą konkurencją?

Unia Europejska kładzie duży nacisk na przestrzeganie zasaduczciwej konkurencji na jednolitym rynku. W tym celu wprowadzone zostały mechanizmy umożliwiające przedsiębiorcom zgłaszanie potencjalnych naruszeń reguł konkurencji, określonych w artykułach 101 i 102 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).

Artykuły 101 i 102 TFUE – podstawy prawne ochrony konkurencji.

Artykuł 101 TFUE zakazuje wszelkich porozumień między przedsiębiorstwami, które mogą wpływać na handel między państwami członkowskimi, i których celem lub skutkiem jestzapobieżenie, ograniczenie lub zakłócenie konkurencji. Dotyczy to m.in. ustalania cen, ograniczania produkcji,  podziału rynków czy uzależnianiu zawierania umów od przyjęcia przez drugą stronę niekorzystnych warunków kontraktu.

Artykuł 102 TFUE zabrania nadużywania pozycji dominującej na rynku przez jedno lub więcej przedsiębiorstw, co może prowadzić do naruszenia konkurencji. Przykłady takiego nadużycia to narzucanie nieuczciwych cen, ograniczanie produkcji czy stosowanie dyskryminacyjnych warunków wobec kontrahentów. Warto wskazać, że zgodnie z orzecznictwem TSUE, o pozycji dominującej możemy mówić, gdy pozycja przedsiębiorstwa umożliwia mu zapobieganie utrzymywaniu skutecznej konkurencji na rynku właściwym, dając mu możliwość działania w znacznym stopniu niezależnie od konkurentów, klientów i konsumentów.

Procedura składania skarg do Komisji Europejskiej

Jeśli przedsiębiorca podejrzewa naruszenie artykułów 101 lub 102 TFUE, może złożyć skargę do Komisji Europejskiej. Skarga powinna zawierać szczegółowe informacje na temat domniemanego naruszenia, w tym dane dotyczące zaangażowanych przedsiębiorstw oraz charakteru naruszenia. Pomocne będzie także przedstawienie dowodów na poparcie swoich tez. Komisja, po otrzymaniu skargi, przeprowadza wstępną ocenę i decyduje, czy istnieją wystarczające podstawy do wszczęcia formalnego postępowania. W toku procedury, Komisja może podjąć dodatkowe działania, takie jak przeprowadzenie kontroli w siedzibach przedsiębiorstw, zażądanie dodatkowych informacji czy wezwanie do przedłożenia określonych dokumentów lub złożenia wyjaśnień.

Jakimi sankcjami dysponuje Komisja?

Narzędzia, które może wykorzystać Komisja Europejskazostały opisane Rozporządzeniu Rady (WE) nr 1/2003 z dnia 16 grudnia 2002 r., w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 i 82 Traktatu (Dz. U. UE. L. z 2003 r. Nr 1, str. 1 z późn. zm.). Są to zarówno środki związane z nakazaniem określonego zachowania się obwinionym podmiotom, jak i grzywny czy okresowe kary pieniężne. Warto podkreślić, że wysokość tych kar jest niezwykle dotkliwa, maksymalny wymiar okresowej kary pieniężnej może wynosić do 10% całkowitego obrotu uzyskanego w poprzedzającym roku obrotowym.

Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego

W opinii z 23 października 2024 roku, opublikowanej w dzienniku urzędowym 10 stycznia 2025 r., dotyczącej sprawozdania Komisji na temat polityki konkurencji za rok 2023 (COM(2024) 115 final), Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES) podkreślił znaczenie prac Komisji nad kluczowymi koncepcjami prawa konkurencji, takimi jak definicja właściwego rynku. EKES zaznaczył, że precyzyjne określenie rynku właściwego odgrywa zasadniczą rolę w przypadkach nadużywania pozycji dominującej, analizie połączeń oraz kontroli pomocy państwa. EKES podkreślił także konieczność opracowania wspólnych rozwiązań w zakresie funkcjonowania jednolitego rynku bez zakłóceń konkurencji oraz zwiększając konkurencyjność europejskich przedsiębiorstw.

Podsumowanie

Składanie skarg do Komisji Europejskiej w sprawie naruszeń artykułów 101 i 102 TFUE jest istotnym narzędziem w utrzymaniu uczciwej konkurencji na rynku unijnym. Przedsiębiorcy mają możliwość zgłaszania praktyk antykonkurencyjnych, co pozwala na skuteczne egzekwowanie przepisów i ochronę konsumentów przed nieuczciwymi działaniami rynkowymi, a także na zwiększenie konkurencyjności przedsiębiorstw europejskich.

Olga Łata-Irzyniec

Email: olata@kbzlegal.pl
Telefon: +48 32 202 42 97